گاستریت یک اصطلاح کلی برای گروهی از شرایط با یک ویژگی مشترک است: التهاب پوشش داخلی معده. در واقع التهاب دیواره معده، تحریک یا فرسایش پوشش داخلی معده است. این مشکل می‌تواند به‌صورت ناگهانی یا حاد رخ دهد یا این که افراد به‌تدریج یا به‌صورت مزمن درگیر آن شوند. التهاب معده را می‌توان به‌عنوان یکی از شایع ترین بیماری های گوارشی در نظر گرفت.
در این شرایط مخاط که همان پوشش داخلی معده است تحت تاثیر قرار گرفته و پوشش داخلی معده ملتهب می‌شود. به یکی دیگر از حالت‌های التهاب معده، گاستروپاتی نیز گفته می‌شود که در آن ممکن است پوشش معده آسیب‌دیده باشد اما التهاب کمی وجود داشته یا اصلا وجود نداشته‌باشد. بااین‌حال می‌توان حالت‌های مختلفی از ورم معده را مشاهده‌کرد.
علائم ورم و التهاب معده چیست؟
نشانه‌های ورم و التهاب دیواره معده می‌تواند در تشخیص و رصد بیماری توسط خود بیمار و دکتر گوارش کمک‌کننده باشد. مهمترین نشانه‌های گاستریت شامل موارد زیر می‌شود:
- معده درد و شکم درد
- نفخ شکم
- سوءهاضمه
- سکسکه
- سوزش معده خصوصا حس سوزش در قسمت بالای شکم که با غذا خوردن بدتر یا بهتر می‌شود
- گرفتگی و اسپاسم‌های دردناک در معده
- حالت تهوع
- استفراغ، خصوصا در برخی مواقع استفراغ خونی یا محتوی موادی قهوه‌ای‌رنگ
- مدفوع سیاه و قیری رنگ
- احساس پری در بالای شکم بعد از غذا خوردن
- گاهی اوقات به دلیل حس پر بودن و سنگینی در معده، باعث تنگی نفس می‌شود و باید راهکارهایی برای درمان ورم معده و تنگی نفس پیدا کرد.
- ورم دیواره معده و بی‌اشتهایی
- کاهش وزن بدون معنی
- آروغ زدن به دنبال عدم هضم غذا یا رفلاکس نیز از دیگر نشانه‌های التهاب معده محسوب می‌شود.
علت ورم دیواره معده چیست؟
گاستریت التهاب مخاط معده است. ضعف و آسیب به سد مخاطی که از دیواره معده محافظت می‌کند، به شیره گوارشی فرد این اجازه را می‌دهد تا به دیواره معده آسیب رسانده و آن را ملتهب کند. دلایل التهاب معده را می‌توان در موارد مختلفی جستجو گرد. گاستریت می‌تواند در اثر تحریک ناشی از مصرف زیاد الکل، بیماری‌هایی با استفراغ مزمن، استرس و عصبی شدن، مصرف برخی از داروها مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن یا سایر داروهای ضدالتهابی و غیره ایجاد شود.
گاهی نیز دلیل ایجاد گاستریت وجود یک عفونت باکتریایی با هلیکوباکترپیلوری است. رفلاکس صفرا نیز می‌تواند از دلایل بروز التهاب معده باشد. برگشت صفرا به معده از مجرای صفراوی، عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها و ویروس‌ها و مواردی ازاین‌دست همگی از مهمترین دلایل التهاب معده و روده هستند. اگر این موارد درمان نشوند می‌توانند منجر به ازدست‌دادن خون شدید شده و خطر ابتلا به سرطان معده را نیز افزایش دهند.
علاوه بر این برخی از بیماری‌ها نیز می‌تواند تشدیدکننده گاستریت شود. بیماری کرون و سارکوئیدوز از جمله آنهاست. در سارکوئیدوز مجموعه ای سلول‌های التهابی در بدن رشد می‌کنند. سن‌های بالاتر نیز می‌تواند خطر ابتلا به التهاب معده را افزایش دهد، چرا که پوشش معده‌ی افراد با افزایش سن نازک می‌شود و به دلیل این که افراد مسن در مقایسه با افراد جوان بیشتر ممکن است به عفونت هلیکوباکترپیلوری یا اختلالات خودایمنی مبتلا شوند، ریسک بروز گاستریت در آنها افزایش می‌یابد. علاوه بر این افراد مبتلا به ایدز یا عفونت‌های انگلی نیز بیشتر در معرض ابتلا به گاستریت هستند.
چگونه رژیم غذایی با بیماری ورم و التهاب معده ارتباط دارد؟
علائم گاستریت (ورم و التهاب) حاد و زخم معده معمولاً با گذشت چند هفته با از بین رفتن علت مشخصی که باعث التهاب معده و وارد شدن آسیب به دیواره آن شده، برطرف می‌شود. توجه داشته باشید مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند علائم ورم و التهاب معده را تشدید کند و به همین خاطر اجتناب از این مواد غذایی می‌تواند برای کمک به رفع علائم بیماری در طول فرآیند بهبود آن کمک نماید.
رژیم غذایی مناسب برای بیماری گاستریت عمدتاً از سبزیجات، میوه‌ها، مواد غذایی سرشار از پروتئین، و چربی‌های سالم تشکیل شده و مصرف این مواد غذایی می‌تواند برای کنترل علائم درد و ناراحتی مفید باشد. به این ترتیب فرد می‌تواند وزن خود را در سطح مناسب و ایده آل حفظ کرده و از فقر ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز که می‌توانند باعث ایجاد مشکل برای بدن شوند، جلوگیری نماید.
