نقش تغذیه در کاهش تهوع و استفراغ در بارداری

برآورد زمان مطالعه: 8 دقیقه

در هنگام بارداری احتمالاً شما حس هیجان‌زدگی یا اضطراب، یا هر دو را تجربه کرده‌اید. همچنین ممکن است حالت تهوع و استفراغ را نیز تجربه نمایید. تهوع صبحگاهی یا احساس بیماری در تمام طول روز احتمالاً یکی از شایع‌ترین علائم اولیه بارداری محسوب می‌شود که حدوداً بر 85 درصد زنان باردار تأثیر خواهد گذاشت. اما خبر خوب این است راهکارهای زیادی در خصوص کنترل این علائم وجود دارد. ساده‌ترین راه این است که با در نظر گرفتن یک رژیم غذایی مناسب، مشکلات بارداری خود را کاهش دهید.

تهوع و استفراغ علائمی هستند که در طول بارداری برای زنان رخ می‌دهد. این علائم می‌توانند در سلامت مادر، سلامت کودک و یا هر دو مؤثر باشند. دریافت رژیم مناسب قبل از بارداری و رژیم در طول دوران بارداری بسیار مهم است، چرا که می‌تواند خطر ابتلا به عوارض بارداری را برای زنان کاهش دهد. برای اطلاع از ساعات کاری مطب و یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های 02122779006 و 02122581002 تماس حاصل نمایید.

رژیم غذایی برای کاهش تهوع و استفراغ در دوران بارداری

---

همزمان با تغییرات زیادی که در طول بارداری در بدن رخ می‌دهد، تهوع و استفراغ نیز می‌تواند بروز نماید، به ‌خصوص در 13 هفته اول. اغلب به این حالت “تهوع صبحگاهی” می‌گویند، اما ممکن است این حالت در هر زمانی از طول روز رخ دهد. در اکثر موارد، این علائم خفیف هستند و در اواسط بارداری برطرف خواهند شد. اگر چه در اغلب موارد تهوع و استفراغ مضر نمی‌باشد، اما اگر شرایط زیر را تجربه نمودید با پزشک خود تماس بگیرید:

• کم شدن حجم ادرار
• تیره شدن رنگ ادرار
• احساس سرگیجه یا ضعف در هنگام ایستادن
• عدم توانایی نگه‌داشتن مایعات در معده
• افزایش ضربان و یا تپش قلب
• وجود خون در استفراغ

برای درمان حالت تهوع و استفراغ در بارداری اولین توصیه‌های متخصص تغذیه عبارت‌اند از:

تغییر در رژیم غذایی

• از خوردن وعده‌های غذایی بزرگ خودداری کنید: وعده‌های غذایی خود را کوچک و تعداد آن‌ها را افزایش دهید. با این روش معده شما از خالی شدن یا پر شدن بیش ‌از حد در امان می‌ماند. سه وعده غذایی معمول خود را در طول روز داشته باشید، اما در حجم کمتر. سپس در اواسط صبح، بعدازظهر و قبل از خواب از یک میان وعده استفاده نمایید.
• در اوایل روز غذا بخورید: یک جعبه شیرینی کراکر در میز کنار تخت خود جای ‌داده و به‌ محض بیدار شدن چندتایی از آن مصرف کنید، خوردن در اوایل روز می‌تواند تهوع صبحگاهی را کاهش دهد. ” معده خالی تهوع را تحریک می‌کند. تمام شیرینی‌های کراکر یکسان نیستند، آن‌هایی که شورتر هستند بهترند.” شیرینی‌های شورتر مزه خیلی خوبی نخواهند داشت، بنابراین پس از بارداری دیگر برای شما جذابیت قبل را نخواهند داشت.
• مصرف لیمو کمک‌کننده است: یک لیمو در دست خود نگه‌دارید. آن را ببویید و در آب آشامیدنی خود آن را فشار دهید، حتی می‌توانید برشی از آن را مزه مزه کنید. هنگامی که تهوع صبحگاهی به سراغ شما آمد، بوی لیموی تازه، طعم و مزه آن می‌تواند حالت تهوع شما را آرام سازد. مصرف چند قطره آب‌لیمو نیز می‌تواند مؤثر باشد. هنگام خارج شدن از منزل، چند لیمو در کیف خود داشته باشید، اگر حالت تهوع به شما دست داد، از آن استفاده نمایید. چای زنجبیل – لیمو بسیار مؤثر است، متخصص تغذیه به شما دستورالعمل مناسب را ارائه خواهد داد.

• سعی کنید جرعه‌ای از نوشیدنی‌های گازدار بدون کافئین را امتحان نمایید، مانند “لیموناد زنجبیلی” و یا نوشابه “اسپرایت”.

تغییر در شیوه زندگی

• در هنگام تهوع بارداری، به خود استراحت بدهید.
• از مناظر و بوهایی که به شما حالت تهوع می‌دهند، دوری‌کنید.
• از پوشیدن لباس‌های تنگ و محدودکننده خودداری کنید.
• حجم کار خود را کم کرده و از عوامل استرس‌زا دوری‌کنید.
• پس از بیرون آمدن از رختخواب، از انجام حرکات نگهانی خودداری کنید.
• هوای تازه می‌تواند کمک‌کننده باشد.
• تکنیک‌های آرامش‌دهنده (ریلکسیشن)، مراقبه، تصاویر بصری، ماساژ درمانی می‌تواند برای شما مؤثر باشند – پرستار ماما می‌تواند در خصوص آموزش این تکنیک‌ها با شما صحبت نماید.
• بهداشت دهان و دندان‌های خود را حفظ نمایید.

دیگر راهنمایی‌های تغذیه‌ای

• سعی کنید بجای نوشیدن مایعات همراه با غذا، آن‌ها را در بین وعده‌های غذایی مصرف نمایید.
• پس از غذا خوردن، برای حداقل 30 دقیقه، به‌صورت قائم بنشینید.
• در صبح و قبل از خواب برای کمک به جلوگیری از افت قند خون، مقداری پروتئین مصرف کنید.
• از مصرف غذاهای پرچرب، غذاهایی که ممکن است باعث ایجاد گاز شوند و غذاهای بسیار چاشنی‌دار، خودداری کنید.
• بعضی از غذاها به خنثی شدن اسید معده کمک می‌کنند. نمونه‌هایی از این مواد غذایی عبارت‌اند از: سیب، پوره سیب، شیر کم‌چرب، سیب‌زمینی، غلات خشک و کراکر (نوعی خوراکی ترد، شکننده و کمی شور است که معمولاً از خمیر آرد غلات درست می‌شود).
• استفاده از رژیم غذایی (BRATT) که از مواد زودهضم تشکیل یافته‌اند، یعنی: موز، برنج، پوره سیب، نان تست و چای.
• هنگام استفراغ و تهوع بارداری، کم شدن آب بدن، نگرانی مهمی است که باید به آن توجه شود. غذاهای پر آب در جلوگیری از کم‌آبی بدن مفید هستند، سریع هضم می‌شوند و از یبوست نیز جلوگیری به عمل می‌آورند. این غذاها عبارتند از: هندوانه، انگور، قطعه میوه‌های فریز شده، سیب، کاهو، گلابی، کرفس و ریواس.

انتخاب مواد غذایی روزانه

به‌ طور کلی، در رژیم غذایی شما باید میوه‌های تازه، سبزی‌ها، فیبرها و مقدار زیادی پروتئین و لبنیات کم‌چرب، وجود داشته باشد. سعی کنید مصرف کربوهیدرات‌های ساده و یا غذاهای حجیم شونده را مانند نان، سیب‌زمینی، ماکارونی و برنج، کاهش دهید. کربوهیدرات‌ها در میوه‌ها، لبنیات، سبزی‌ها، شکر و شیرینی نیز حضور دارند. بجای آن از مواد حاوی فیبر بالا مانند گندم کامل و برنج قهوه‌ای استفاده نمایید.

سعی کنید هنگام تشنگی به‌جای استفاده از شیر، نوشابه و آبمیوه از آب استفاده نمایید. میزان آب مصرفی توصیه‌شده در این دوران 8 الی 10 لیوان آب می‌باشد. ممکن است به‌ جای شکر از شیرین‌کننده‌های مصنوعی استفاده نمایید. استفاده از قند به ‌شدت در دوران بارداری نهی می‌شود، چرا که می‌تواند از جفت عبور کرده و در بافت‌های جنین باقی بماند. اگر نوشیدنی حاوی کافئین مصرف کردید، باید آب اضافی مصرف نمایید.

به یاد داشته باشید برای دریافت همه مواد غذایی موردنیازتان، عمدتاً از پروتئین‌ها، کمی کربوهیدرات و مواد غذایی تازه در هر وعده غذایی بهره ببرید. میان وعده می‌تواند مقداری پنیر و سیب یا چند عدد بیسکوییت ترد حاوی فیبر بالا باشد. شام می‌تواند شامل مرغ، برنج قهوه‌ای و سبزی‌ها باشد. در رستوران‌های ارائه ‌دهنده فست فود، سعی کنید چیزی را سفارش دهید که شامل نان‌های حجیم یا سیب‌زمینی سرخ‌کرده نباشد. سالاد با مرغ یا گوشت می‌تواند یک انتخاب عالی باشد. مرغ سرخ‌شده ساده بهتر از انتخاب همبرگر است. مرغ، ماهی، استیک بدون سیب‌زمینی سرخ‌کرده یا سیب‌زمینی، همراه با سبزی‌ها جایگزین مناسب دیگری می‌باشد که می‌توانید انتخاب نمایید. به‌ مرور درخواهید یافت، مصرف وعده‌های کوچک به همراه میان وعده‌ها برای شما نتیجه بهتری دارد. همچنین این کار باعث می‌شود از سوزش سر دل و حالت تهوع بارداری ما کاسته شود.

سوالات متداول