برآورد زمان مطالعه: 9 دقیقه
در چند ماه اول زندگی، نوزادان تنها می‌توانند از شیر مادر تغذیه کنند. نوزادانی که مادران آن‌ها قادر به شیردهی نبوده و یا تمایلی به این روش ندارند، فقط می‌توانند از شیرخشک استفاده کنند. با رشد سیستم‌های بدن و عملکرد آن‌ها، اکثر نوزادان در حدود 6 ماهگی آمادگی تغذیه با غذاهای جامد را دارند.
لازم است در هر سنی، رژیم غذایی مناسب فرزندتان به طور اصولی برنامه‌ریزی و اجرا شود تا سلامت او هم از لحاظ رشد جسمی و فیزیکی و هم از لحاظ عملکرد مغزی و جنبه‌های روانی حفظ شود و همچنین از مشکلات شایعی چون اضافه وزن و چاقی جلوگیری گردد. این رژیم غذایی بازه‌های مختلف از 6 ماهگی تا 2 سالگی، اوایل کودکی، سنین مدرسه، نوجوانی و … را دربر می‌گیرد.
یک رژیم غذایی مناسب دارای ویژگی‌های زیر است:
- به کودک شما مواد مغذی مناسب را می‌رساند.
- منطبق با مرحله رشد کودک شماست.
- به جلوگیری از چاقی در دوران کودکی کمک میکند.
پل ارتباطی ما با شما برای پاسخ به سؤالات تغذیه‌ای یا رزرو نوبت، شماره‌های 02122779006 و 02122581002 می‌باشد.
جدول محتوا
روند تغذیه در نوزادان از 6 ماهگی تا 2 سالگی
شروع غذای کمکی به نوزاد
برای تأمین نیازهای تغذیه‌ای نوزادان:
- پس از 6 ماهگی، شیر مادر به تنهایی نمی‌تواند نیازهای تغذیه‌ای نوزاد را تأمین کند.
- نوزادان جهت رشد خود نیاز به دریافت مواد مغذی از غذاهای مختلف دارند.
همگام با رشد و بلوغ نوزادان:
- خوردن غذاهای جامد کمک میکند تا نوزادان توانایی جویدن را در خود پرورش دهند.
- ارائه طیف گسترده‌ای از مواد غذایی با طعم، بافت و مزه‌‌های مختلف به کودکان کمک میکند تا غذاهای خانواده را به راحتی قبول کنند.
اگر شروع غذاهای جامد به کودک به تأخیر افتاد، ممکن است:
- نوزادان مواد مغذی کافی (به عنوان مثال، آهن و روی) را برای رشد، پرورش و سلامت خود دریافت نکنند.
- نوزادان ممکن است طیف گسترده‌ای از مواد غذایی را در آینده قبول نکنند و در نتیجه ممکن است بدغذا شده و به طور انتخابی غذا بخورند. برخی از نوزادان ممکن است از خوردن مواد غذایی دانه درشت امتناع کنند.
یادگیری مهارت‌های غذا خوردن در کودکان
نوزادانی که هنوز هم متکی به شیر مادر و یا شیر خشک هستند، ابتدا باید غذاهای جامد دریافت کنند. سپس به تدریج شیر کمتری دریافت کنند تا به خوردن مواد مغذی مختلف عادت کنند. در حدود 2 سالگی، بسیاری از نوزادان قادر به ناهار خوردن با اعضای خانواده و خوردن وعده‌های غذایی معمولی هستند.
مراحل تغییر شیوه تغذیه نوزادان
- مکیدن شیر مادر و یا شیر خشک
- خوردن با قاشق و استفاده از انگشتان برای غذا خوردن
- یادگیری استفاده از لیوان برای نوشیدن
- غذا خوردن با قاشق و همراهی با خانواده
نوزادان قادر به خوردن چه مواد غذایی جدیدی هستند؟
- پوره صاف شده
- غذاهای غلیظ و کنسروی
- غذاهای نرم، چرخ شده و یا خرد شده
- غذاهایی که به قطعات کوچک تقسیم می‌شوند.
پرورش مهارت‌های جدید
نوزادان علاوه بر دریافت مواد مغذی، مهارت‌های جدیدی نیز یاد می‌گیرند.
- یادگیری جویدن
- یادگیری قبول طعم‌های مختلف
- توسعه مهارت‌های غذا خوردن
- یادگیری غذا خوردن جمعی
- توسعه روابط با اعضای خانواده
نکات کلیدی در هنگام شروع تغذیه نوزادان با غذای جامد عبارتند از:
- برای نوزادانی که هنوز متکی به تغذیه با شیر مادر هستند، جایگزین کردن شیر در این مرحله صلاح نیست.
- پوره غذاها را 30 دقیقه قبل از زمان تغذیه معمول به نوزادان بدهید.
- برای شروع، هر دفعه 1 – 2 قاشق مرباخوری پوره به نوزاد بدهید. اگر نوزادتان خوب غذا بخورد، این میزان را کم کم افزایش دهید.
- مواد غذایی مناسب عبارتند از: پوره سبزیجات، پوره میوه‌جات، زرده تخم مرغ، برنج و غیره.
- پس از امتحان کردن غذاهای نرم و آبکی، نوزاد می‌تواند از غذاهای سفت‌تر و دانه‌درشت تغذیه کند.
- در صورت نیاز بین وعده‌های غذایی به بچه‌ها آب بدهید.
برای شروع چه غذاهایی برای نوزادان مناسب است؟
اولین غذاهایی که به نوزاد می‌دهید باید غنی از آهن بوده و بلعیدن آن برای نوزاد آسان باشد. غذاهایی را انتخاب کنید که نرم هستند و می‌توانید آن‌ها را به شکل پوره صاف شده آماده کنید.
- غلات
- سبزیجاتی که می‌توانند به راحتی پوره شوند.
- میوه‌های رسیده و نرم
- غذاهای غنی از آهن
متخصص تغذیه به شما خواهد گفت که هر دفعه چقدر به نوزاد خود غذا بدهید و در مورد مدت زمانی که نوزاد به خوردن پوره و غذاهای نرم عادت میکند، همچنین در مورد آشنایی نوزاد با غذاهای جدید و واکنش‌های آلرژیک به مواد غذایی برای شما توضیح خواهد داد.
پرسش‌های متداول در مورد تغذیه نوزادان
خواص غذای نشاسته‌ای-برنجی نسبت به برنج سوپ مانند چگونه است؟
- غذای نشاسته‌ای نوزاد حاوی آهن افزوده شده است، در حالی که برنج کایو این‌طور نیست.
- وقتی نوزادان برای اولین بار غذای جامد را امتحان میکنند، برنج انتخاب مناسبی برای برخی از والدین است.
- هنگامی که نوزادان به خوردن پوره عادت کرده و غذای بیشتری تقاضا میکنند، والدین می‌توانند برنج کایو را همراه با غذاهای غنی از آهن در سبد غذایی خانواده قرار دهند.
- آهن موجود در زرده تخم مرغ، جگر، سبزیجات سبز برگ، توفو، ماهی و گوشت می‌تواند به راحتی جذب بدن شود. تغییر طعم و بافت برنج به نوزاد کمک میکند تا با غذاهای مختلف خود را تطبیق دهد، همچنین به تقویت جویدن نوزاد کمک میکند.
آیا سبزیجات سبز برگ برای نوزادان مناسب است؟
- سبزیجات سبز برگ غنی از آهن، کلسیم و فیبر هستند و مواد مغذی برای رشد نوزادان را تأمین میکنند.
- سبزیجات سبز برگ به شیرینی کدو تنبل یا هویج نیستند، اما اکثر نوزادان آن‌ها را به خوبی می‌پذیرند.
آیا با شروع غذاهای جامد باید تغذیه شیرخوار با شیر مادر را ادامه داد؟
مادران باید تغذیه با شیر مادر را ادامه دهند. شیر مادر با تأمین مواد مغذی، نوزاد را در برابر عفونت‌ها محافظت میکند. همچنین تغذیه با شیر مادر همراه با معرفی غذاهای جامد، احتمال بروز آلرژی غذایی و بیماری‌های خود ایمنی مانند دیابت نوع 1 را کاهش می‌دهد.
آیا نوازد پس از 6 ماه مجبور است از غذاهای کمکی شماره 2 استفاده کند؟
- این کار ضروری نیست. نوزادان می‌توانند استفاده از شیرخشک را همچنان ادامه دهند و یا در صورت تمایل والدین، از غذاهای کمکی شماره 2 استفاده کنند.
- نوزادان علاوه بر یک رژیم غذایی که شامل انواع غذاهای مغذی است، مواد مغذی کافی را از شیر مادر یا شیر خشک دریافت میکنند.
نگرانی و دغدغه های والدین برای تغذیه نوزادان
نوزاد به اندازه کافی مواد مغذی را دریافت نکند
بهتر است بدانید که نوزادان دارای سیستم تغذیه‌ای هستند که به آن‌ها می‌گوید چه زمانی و چه مقدار باید غذا بخورند. هنگامی که آن‌ها گرسنه هستند، با زبان بدن به والدین خود اطلاع می‌دهند. اگر والدین زمانی که نوزاد گرسنگی خود را نشان می‌دهد، او را تغذیه کنند، نوزاد قطعاً به اندازه کافی غذا دریافت خواهد کرد.
نوزاد به اندازه کافی غذا نخورد
- والدین باید هر گونه اشیاء را که ممکن است قبل از وعده‌های غذا توجه نوزاد را منحرف کند، از او دور کنند.
- هنگامی که نوزاد گرسنه است، معمولاً سریع‌تر و با دقت بیشتری می‌خورد.
- اگر نوازد مکث کرده و به اطراف نگاه میکند، به او اجازه استراحت دهید. سپس توجه نوزاد را به غذا جلب کنید.
- نوزاد دیگر تمایلی به غذا خوردن نداشت، یعنی سیر شده است.
مقدار دریافت مواد مغذی نوازد در هر وعده غذایی تغییر کند
- اشتهای نوزادان در هر وعده غذایی متفاوت است. هنگامی که آن‌ها در آخرین وعده، غذای کمتری می‌خورند، در وعده غذایی بعدی و یا قبل از آن، جبران خواهند کرد. اگر والدین با توجه به علائم گرسنگی نوزادان را تغذیه کنند، آن‌ها به خوبی سیر خواهند شد.
نوزاد در زمان‌های منظم غذا نخورد
- به طور کلی، نوزادان 3- 4 ماهه، الگوهای خاصی برای خواب و خوراک خود دارند.
- در طول روز، بیشتر نوزادان 3 تا 4 ساعت پس از تغذیه گرسنه نخواهند شد.
- تغذیه نوزادان زمانی که گرسنه نیستند، موجب اختلال در نظم تغذیه آن‌ها می‌شود.
- وادار کردن نوزادان به پیروی از جدول زمانی ممکن است الگوهای طبیعی غذا خوردن آن‌ها را بر هم بزند.
نوزادان چه غذاها و نوشیدنی‌هایی را نباید دریافت کنند؟
- آب قند
- نوشیدنی‌هایی شیرین که به دندان‌های نوزاد آسیب می‌رساند.
- آب میوه
- عسل
- چای، قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار
- ماهی حاوی سطح بالایی از جیوه متیله
- غذاهای نپخته و محصولات شیر غیر پاستوریزه
- مواد غذایی که به راحتی موجب خفگی می‌شود.
- نمک، سس سویا، پودر عصاره مرغ
