برآورد زمان مطالعه: 7 دقیقه
سندرم متابولیک 40 درصد از افراد بالای 60 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد، متأسفانه این به این معنی نیست که صرفاً سوخت‌وساز شما کند شده است و یا به‌خوبی کار نمی‌کند، بلکه موضوع از این فراتر است. سندرم متابولیک اختلالی در سوخت‌وساز افراد است که محدود به یک عارضه خاص نمی‌شود، بلکه ترکیبی از سه یا چندین اختلال زیر است:
چاقی شکمی، قند خون بالا، سطح بالای تری گلیسیرید، فشارخون بالا یا پایین بودن HDL (کلسترول “خوب”) . اصطلاح “متابولیک” به فرآیندهای بیوشیمیایی در عملکردهای طبیعی بدن اشاره دارد. هنگامی‌که شما به سندرم متابولیک مبتلا می‌شوید، بدن شما دچار نقص عملکرد می‌شود.
سندرم متابولیک خطر برخی از بیماری‌های نگران‌کننده و یا حتی تهدیدکننده زندگی را افزایش می‌دهد، ازجمله بیماری‌های قلبی، سکته و دیابت. اما نکته امیدوارکننده این است که با اصلاح سبک زندگی می‌توان مسیر متابولیک خود را برای بقیه عمر تغییر داد. بهترین راه برای جلوگیری از سندرم متابولیک به‌کارگیری راه‌کارهایی همچون: حفظ وزن ایده آل ورزش منظم، داشتن یک رژیم غذایی گیاهی محور و خودداری از مصرف موادی است که سوخت ساز شما را با اختلال روبه‌رو می‌کنند.
جهت دریافت وقت مشاوره می‌توانید با شماره‌های 02122779006 و 02122581002 تماس حاصل نمایید.
آنچه در مورد سندرم متابولیک خواهید خواند:
جدول محتوا
سندرم متابولیک چیست؟
سندرم متابولیک فی‌نفسه یک بیماری مستقل نیست. بلکه ترکیبی از بیماری‌هایی است که سوخت‌وساز بدن شما را با مشکل مواجه می‌کنند. ایجاد اختلال در سوخت‌وساز شما می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های تهدیدکننده‌ای گردد. مبتلا بودن به سندرم متابولیک رگ‌های خونی شما را دچار آسیب‌دیدگی می‌کند و تا حد زیادی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد، خطر بیماری‌هایی همچون: حملات قلبی، سکته مغزی، زوال عقل، بیماری‌های کلیوی، کبد چرب، اختلال در بینایی و سایر بیماری‌های دیگر به‌واسطه این سندرم افزایش خواهد یافت.
علائم سندرم متابولیک
اگر شما حداقل سه معیار از پنج معیار زیر را داشته باشید، به سندرم متابولیک مبتلا گردیده‌اید:
- تثبیت فشارخون روی 130/85 میلی‌متر جیوه یا بالاتر، و یا مصرف داروهای کاهنده فشارخون.
- دور کمر بیشتر از 89 سانتیمتر در زنان و بالاتر از 101 سانتیمتر در مردان. اندازه‌گیری دور کمر معمولاً 2.5 سانت بالاتر از بالاترین قسمت استخوان لگن انجام می‌شود.
- HDL (کلسترول “خوب”) کمتر از 40 (mg / dl) در مردان و کمتر از 50(mg / dl) در زنان، و یا مصرف داروهای بالابرنده کلسترول خوب.
- سطح‌تری گلیسیرید ناشتا (mg / dL)150 یا بالاتر و یا مصرف داروهای کاهنده تری گلیسیرید خون.
- قند خون ناشتا (mg / dL)100 یا بالاتر.
چگونه می‌توان به کمک رژیم غذایی سندرم متابولیک را کنترل یا پیشگیری نمود؟
هیچ قرص جادویی برای برطرف کردن سندروم متابولیک وجود ندارد. ازلحاظ دارویی، این بیماری توسط روش‌های تدریجی درمان می‌شود. معمولاً افراد یک نوع دارو را برای برطرف کردن علائم خود مصرف می‌کنند، مانند: استاتینها، برای کنترل سطح کلسترول، داروهای کاهش‌دهنده فشارخون، داروهای کاهش دهند تری گلیسیرید و برخی هم به سراغ داروهای کنترل‌کننده قند خون می‌روند. تا به امروز، هیچ دارویی برای مقاومت به انسولین تأیید نشده است. راهی بهتر و طبیعی‌تر برای درمان این مشکل – راهی که بتواند تمام این مشکلات را به‌صورت هم‌زمان مورد هدف قرار دهد – عبارت‌اند از: داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم.
این راه‌کار درمانی مؤثرترین درمان محسوب می‌شود، چراکه ریشه مشکلات شما را مورد هدف قرار می‌دهد، مشکلاتی از قبیل: رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت بدنی و چربی اضافه بدن، به‌خصوص چربی شکمی. مواد شیمیایی که از چربی شکم ترشح می‌شوند، باعث ایجاد التهاب در سراسر بدن می‌گردند. این موضوع خوب نیست چراکه سطح بالایی از التهاب، به‌طور فزاینده‌ای خطر حمله قلبی، سکته مغزی، استئوآرتریت (پوکی استخوان) و حتی بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهد.
به‌طور خلاصه باید گفت: شکم برآمده مرگبار است. حتی اگر شما اضافه‌وزن نداشته باشید و یا اگر بر اساس معیارهای دیگر، چاق محسوب نشوید.
حالا وقت خبرهای خوب است. با تغییر سبک زندگی، مشکلاتی که باعث ایجاد سندرم متابولیک می‌شوند می‌توانند به‌سرعت و هم‌زمان محو گردند. یک رژیم غذایی خوب، فشارخون را کاهش می‌دهد، به‌طور چشمگیری سطح کلسترول و تری گلیسیرید را بهبود می‌بخشد، چربی‌های اضافی را محو می‌کند و سطح قند خون را متعادل می‌سازد.
خبر خوب دیگر این‌که فقط مقدار کمی کاهش وزن(حدود 5 درصد از وزن بدن) می‌تواند حساسیت به انسولین سلول‌ها را ترمیم نماید. درواقع، فقط شروع رژیم غذایی مناسب و ورزش می‌تواند فرایند سندرم متابولیک را برعکس نماید.
مواد غذایی که سندرم متابولیک را بدتر می‌کنند:
غذاهای تهی از مواد مغذی و فراوری‌شده
تا آنجا که ممکن است از مصرف غذاهای بی‌کیفیت و فراوری‌شده خودداری نمایید. غذاهای یخ‌زده، بسته‌بندی‌شده و کنسروی، اقلامی هستند که معمولاً از مواد مغذی تهی شده‌اند. همچنین آن‌ها مملو از مواد افزودنی ناسالم و مواد نگه‌دارنده می‌باشند، که برای سلامتی شما مناسب نیستند.
مصرف فست فودها و برخی از مواد غذایی فراوری‌شده، ناسالم‌ترین موادی هستند که امروزه در این سیاره، بروز سندرم متابولیک را در کودکان و بزرگ‌سالان افزایش می‌دهند
شیرین‌کننده‌های مصنوعی
شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند اسپلندا به‌طور مستقیم با بروز دیابت و سندرم متابولیک در ارتباط هستند. مصرف مکرر شیرین‌کننده‌های حاوی آسپارتام، سوکرالوز و ساخارین نیز می‌تواند خطر افزایش وزن، سندرم متابولیک، دیابت نوع2 و بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد.
نوشابه‌ها در رژیم غذایی سندرم متابولیک
ازآنجاکه نوشابه‌ها حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی و همچنین دیگر مواد ناسالم هستند، نباید به این مواد مضر حتی نزدیک بشوید. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف نوشابه، به میزان قابل‌توجهی خطر سندرم متابولیک و دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد. مصرف روزانه نوشابه 36 درصد خطر ابتلای به سندرم متابولیک و 67 درصد خطر ابتلای به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد.
چربی‌های ترانس (اسیدهای چرب ترانس)
چربی‌های ترانس در غذاهای درست‌شده با روغن‌های هیدروژنه (جامد) و چربی‌هایی همچون مارگارین یافت می‌شوند. همچنین محصولاتی مانند: کلوچه‌ها، کیک‌ها، شیرینی پای، شیرینی کراکر، شیرینی‌های خامه‌ای و خامه قهوه نیز حاوی این نوع چربی هستند. آن‌ها کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید را افزایش می‌دهند که این موضوع می‌تواند اندازه دور کمر، سلامتی قلب و سوخت‌وساز شما را تحت تأثیر قرار دهد.
کربوهیدرات و شکر تصفیه‌شده
این دو ماده غذایی نقش عمده‌ای در افزایش سطح قند خون، مقاومت به انسولین، ابتلا به دیابت و سندرم متابولیک، ایفا می‌کنند. شکر، به‌ویژه هنگامی‌که برای شیرین کردن نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، متهم اصلی این عوارض محسوب می‌شوند. محققان دریافتند که انرژی حاصله از کربوهیدرات‌ها در مردان و مصرف غلات تصفیه‌شده، ازجمله برنج سفید، در زنان، با سندرم متابولیک در ارتباط می‌باشد.
الکل
الکل می‌تواند سطح فشار و تری گلیسیرید خون را بالا ببرد. همچنین الکل باعث افزایش کالری دریافتی از رژیم غذایی شما می‌شود که این امر می‌تواند باعث اضافه‌وزن شما گردد.
