اسهال و یبوست مشکلاتی هستند که ممکن است در دوران بارداری اتفاق بیفتند. البته یبوست معمولاً بیشتر مشکل‌ساز است. درمان یبوست به علت ایجادکننده آن، مدت زمان ابتلا به یبوست و میزان شدت علائم آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد میتوان با تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی این مشکلات را برطرف نمود.
[sv slug=”alert”]به دلایل متعدد ممکن است شما دچار اسهال یا یبوست شوید. بدون در نظر گرفتن علت بروز این مشکلات، شما می‌خواهید که هر چه سریع‌تر بهبود یابید. البته خانم‌های باردار مجاز به مصرف از داروهای ضد اسهال و ضد یبوست نیستند بنابراین روش‌های دیگری مانند پیروی از رژیم‌های غذایی مناسب برای قطع اسهال باید به کار برده شود. برای دریافت مشاوره و یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های 02122779006 و 02122581002 تماس حاصل نمایید.[sv slug=”alert1″]
علت یبوست در دوران بارداری
یکی از دلایل ابتلا به یبوست افزایش هورمون پروژسترون است که شل کننده عضلات بدن از جمله عضلات دستگاه گوارش است. این به این معنی است که غذا با سرعت کمتری از روده عبور می‌کند. این مشکل همراه با فشار رحم بر مقعد در دوران بارداری می‌تواند باعث ایجاد یبوست شود. مکمل‌های آهن به خصوص در دوز بالا می‌تواند یبوست را تشدید کند.
علت ابتلا به اسهال در دوران بارداری چیست؟
- تغییرات غذایی: بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری تغییرات زیادی در رژیم غذایی خود می‌دهند. این تغییرات ناگهانی باعث انفعال معده و بروز اسهال می‌شود.
- حساسیت‌های غذایی جدید: حساسیت‌های غذایی ممکن است یکی از تغییراتی باشد که زنان در دوران بارداری آن را تجربه می‌کنند. غذاهایی که قبل از بارداری به هیچ عنوان باعث آزار شما نمی‌شد ممکن است اکنون باعث بروز نفخ معده، اسهال و یبوست در شما شود.
- ویتامین‌های دوران بارداری: مصرف ویتامین‌های دوران بارداری برای سلامت شما و جنین در حال رشد در شکم شما بسیار مفید هستند. البته این ویتامین‌ها ممکن است باعث تغییراتی در معده شده و شما را دچار اسهال کنند.
- تغییرات هورمونی: هورمون‌ها ممکن است باعث کند کار کردن سیستم گوارش شما شوند که نتیجه آن ابتلا به یبوست است. هورمون‌ها همچنین می‌توانند سرعت حرکات سیستم گوارش را افزایش دهند که باعث اسهال می‌شود.
چگونه میتوان با تغذیه از بروز اسهال و یبوست در بارداری جلوگیری نمود؟
تنظیم رژیم غذایی برای درمان یبوست در دوران بارداری
مشکلات رژیم غذایی را به سختی میتوان حل و فصل کرد، بسیاری از مردم داستان‌های مختلف و متعددی در مورد استمرار و پایبندی خود به یک رژیم غذایی دارند. حتماً شما اخیراً نصایح و دستورالعمل‌هایی برای پایبندی به رژیم غذایی از دوستان، آشنایان و فامیل خود دریافت کرده‌اید که عمل کردن به آن دشوار است. چه شما گیاهخوار باشید و چه گوشت بخورید، رژیم غذایی شما در دوران بارداری باید حاوی موارد زیر باشد:
- مقادیر کافی پروتئین
- حداقل چند فنجان پر از سبزیجات سبز خام و پخته‌شده
- استفاده از سبزیجات رنگی تا آنجا که امکان داشته باشد.
- میوه‌ها
- لبنیات با کیفیت خوب برای تأمین کلسیم و مکمل‌های کلسیم برای مواقعی که نمی‌توانید مواد لبنی مصرف کنید.
- حدود شش قاشق غذاخوری چربی‌های اشباع‌شده به شکل روغن نارگیل، کره و چربی‌های حیوانی
- حدود 4 قاشق غذاخوری روغن‌های غیراشباع مانند آواکادو، روغن زیتون، مغزیجات و روغن‌های گیاهی
- دو قاشق چایخوری روغن اشباع‌نشده مانند روغن ماهی، روغن تخم کتان، روغن انگور یا روغن گل‌گاوزبان
به طور کلی باید حدود 2600 کالری به برنامه غذایی زنان باردار و مادران اضافه شود. اگر در رژیم غذایی شما مواد غذایی که در بالا گفته شد به مقدار کافی وجود داشته باشد می‌تواند از ابتلا به یبوست پیشگیری کند. مقادیر کافی چربی مصرف کنید تا حرکات روده‌های شما روان شود. رزیم غذایی باید دارای مقادیر کمی کربوهیدرات باشد اما اگر به اندازه کافی چربی مصرف کنید مشکلی به وجود نمی‌آید. از مصرف روغن‌های سرخ‌کردنی مانند سبوس برنج، کانولا، روغن دانه‌های گیاهی، سویا و روغن‌های دارای برچسب “گیاهی” پرهیز کنید زیرا این روغن‌ها پر از مواد سرطان‌زا است که باعث ابتلا به سرطان می‌شوند.
صبحانه سخت‌ترین وعده غذایی در روز است. در صورت استفاده از غلات یا محصولاتی که از آرد تهیه می‌شوند باید از غلات کامل و در حد امکان غلات تازه استفاده شود. بسیار مهم است که شما میوه‌ها و سبزیجات را با پوست بخورید به استثنای موز، پرتقال و میوه‌های مشابه دیگر زیرا پوست میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین است. پوست میوه حاوی مقادیر زیادی فیبر است که به حرکت روان روده‌ها کمک می‌کند به خصوص میوه‌هایی مانند سیب و سبزیجاتی مانند هویج و سیب‌زمینی. اگر شما میوه‌ها و سبزیجات ارگانیک نمی‌خرید (که مناسب است) باید قبل از خوردن پوست آن‌ها، این میوه‌ها را با دقت تمیز کنید.
پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفید در دستگاه گوارش هستند. این‌ها به تجزیه درست غذا در دستگاه گوارش کمک می‌کنند. اگر شما داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید ممکن است دل و روده خود را از باکتری‌های طبیعی و مفیدی که در آن‌ها وجود دارد خالی کرده و به یبوست مبتلا شوید. حتی اگر شما از این نوع داروها استفاده نمی‌کنید باید به صورت روزانه برای حفظ سلامتی، پروبیوتیک‌های طبیعی را مصرف کنید. شما می‌توانید پروبیوتیک ها را به صورت مکمل از فروشگاه‌های غذایی خریداری کرده یا می‌توانید از غذاهای تخمیر شده طبیعی به صورت روزانه استفاده کنید. برخی از این غذاها عبارتند از:
- ماست طبیعی
- کفیر
- ترشی‌های تخمیر شده
- چاشنی‌ها
- کلم ترش
اسهال نقطه مقابل یبوست است و متخصصین تغذیه به شما کمک می‌کنند که با پیروی از رژیم‌های غذایی مناسب از آن خلاصی یابید.
رژیم غذایی مناسب برای رهایی از اسهال در دوران بارداری
- مرحله اول: نوشیدن آب را افزایش داده و از نوشیدن آبمیوه‌ها، نوشیدنی‌های شیرین یا شیر که می‌توانند اسهال را تشدید کنند بپرهیزید. اسهال ممکن است باعث کم‌آبی بدن شود که برای بدن مادر و جنین بسیار مضر است. حفظ آب بدن به دفع ناخالصی‌ها در روده‌ها که باعث ایجاد اسهال می‌شوند نیز کمک می‌کند.
- مرحله دوم: ترکیبی از غذاهای مختلف شامل موز، برنج، سیب و نان مصرف کنید. به این رژیم غذایی BRAT هم گفته می‌شود. همچنین به رزیم غذایی خود غذاهایی که آسان هضم می‌شوند مانند گوشت بوقلمون، سبزیجات پخته مانند هویج، ماست با میکروب‌های زنده و غذاهای نشاسته دار مانند سیب‌زمینی را اضافه کنید. شما باید از این رزیم پیروی کرده تا اسهال شما برطرف شود. اگر اسهال شما پس از دو روز قطع نشد به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.
- مرحله 3: به چیزهایی که در چند روز گذشته تغییر داده‌اید فکر کنید. اگر شما مصرف داروهای جدیدی را شروع کرده‌اید ممکن است باعث اسهال شود باشد. مواد غذایی ناسالم یا ویروس‌های معده ممکن است باعث ابتلا به اسهال شوند بنابراین به چیزهایی که قبلاً خورده‌اید و ممکن است ناقل بیماری بوده باشند توجه و فکر کنید. اگر شما دچار یبوست بوده‌اید ولی به طور ناگهانی به اسهال دچار شده‌اید اما هنوز احساس نفخ دارید، شما از فشار یا گیر افتادگی مدفوع رنج می‌برید. اگر این حالت را دارید به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید. اگر مصرف برخی داروها باعث یبوست شما شده است با متخصص تغذیه صحبت کنید تا داروی شما را قطع کرده یا اگر این امکان وجود دارد از داروهای مشابه استفاده کنید. اگر غذاهای ناسالم یا گیرافتادگی مدفوع باعث این عارضه شده است به اندازه کافی آب نوشیده و از رژیم BRAT پیروی کنید تا اسهال شما برطرف شود.
پیشگیری از اسهال و یبوست در دوران بارداری
- پیروی از رژیم غذایی مناسب
- نوشیدن مقادیر زیاد مایعات
- تمرینات منظم ورزشی
