شمارش واحد کربوهیدرات در رژیم افراد دیابتی

برآورد زمان مطالعه: 10 دقیقه

افراد مبتلا به دیابت می‌توانند از روش‌های مختلف برای مدیریت مقدار گلوکز (قند) مصرفی خود در رژیم غذایی و حفظ مقدار آن در سطح مناسب استفاده نمایند که یکی از این روش‌ها محاسبه واحد کربوهیدرات است. محاسبه واحد کربوهیدرات در رژیم افراد دیابتی روشی است که برای شمارش مقدار گرم کربوهیدرات مصرفی در وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در واقع مواد غذایی حاوی کربوهیدرات از بیشترین تاثیرگذاری بر سطح قند خون در مقایسه با مواد غذایی حاوی پروتئین یا چربی برخوردار هستند. توجه داشته باشید قبل از شروع یک برنامه غذایی یا درمانی جدید برای دیابت، لازم است با یک متخصص تغذیه در این رابطه مشورت شود.

هدف از محاسبه واحد کربوهیدرات مصرف مقدار یکسان کربوهیدرات در هر وعده غذایی به صورت روزانه است. در حقیقت مصرف مقدار مشخص کربوهیدرات در وعده‌های غذایی به همراه انجام فعالیت‌های فیزیکی به صورت منظم یک روش موثر برای کنترل سطح قند خون می‌باشد.

به هر حال همواره برای افراد این سوال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان میزان مصرف کربوهیدرات در وعده‌های غذایی را محاسبه کرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت متخصص تغذیه بهترین فردی است که می‌تواند پاسخ مناسب را در این رابطه در اختیار شما قرار دهد. متخصصین تغذیه در کلینیک تغذیه و رژیم درمانی دکتر ابوالحسنی با بررسی داروهای مصرفی، مواد غذایی مورد علاقه بیمار و مواد غذایی که فرد تمایلی به مصرف آنها ندارد، زمان‌بندی صرف غذا، اهداف مربوط به کاهش وزن، و شرایط کلی مربوط به کنترل دیابت می‌توانند بهترین مقدار مناسب برای مصرف کربوهیدرات را برای فرد مشخص کنند.

به این ترتیب اگر شما به دنبال محاسبه واحد کربوهیدرات مصرفی خود در رژیم غذایی هستید، احتمالاً لازم است در حدود 45 تا 60 گرم کربوهیدرات (یا سه تا چهار واحد کربوهیدرات) در هر وعده غذایی خود تا زمان ملاقات با متخصص تغذیه مصرف نمایید. در هنگام بررسی نیازهای خاص فرد، متخصص تغذیه ممکن است به شما پیشنهاد دهد مقدار مصرف کربوهیدرات در رژیم غذایی خود را بیشتر یا کمتر نمایید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره‌های 02122779006 و 02122581002 تماس حاصل نمایید.

محاسبه واحد کربوهیدرات چیست؟

محاسبه واحد کربوهیدرات یکی از روش‌های مفید برای تعیین برنامه غذایی مناسب برای افراد مبتلا به دیابت است. به این ترتیب فرد می‌تواند مجموعه متنوعی از مواد غذایی را از طریق اطلاع از میزان کربوهیدرات موجود در رژیم غذایی خود در وعده‌های روزانه مصرف کند.

در حدود 90 تا 100 درصد کربوهیدرات مصرفی در رژیم غذایی با گذشت چند ساعت پس از صرف غذا به قند تبدیل می‌شود. تمام انواع مواد غذایی حاوی کربوهیدرات به صورت مشابه بر قند خون تاثیر می‌گذارند.

مزایای محاسبه واحد کربوهیدرات چیست؟

محاسبه واحد کربوهیدرات یک روش مناسب جهت تعیین رژیم غذایی صحیح برای افراد مبتلا به دیابت است. هنگامی که فرد با نحوه محاسبه واحد کربوهیدرات آشنا شود، به سادگی می‌تواند مواد غذایی متنوع برای رژیم غذایی خود انتخاب کرده یا ترکیبی از مواد غذایی را با سطح کربوهیدرات یکسان در رژیم غذایی مصرف کند. برای مثال از طریق کنترل کل مقدار کربوهیدرات مصرفی بر روی برچسب مواد غذایی، می‌توان مقدار کربوهیدرات مصرفی در یک وعده غذایی را مشخص کرد. در ادامه با انجام این کار، بسیاری افراد به این نتیجه می‌رسند که محاسبه واحد کربوهیدرات ساده‌تر از روش‌های قدیمی برای تعویض مواد غذایی در رژیم مصرفی می‌باشد. یکی از مزایای دیگر محاسبه واحد کربوهیدرات امکان کنترل موثرتر بر سطح گلوکز و قند خون است. به این ترتیب دقت کافی در مقدار کربوهیدرات و داروهای مصرفی می‌تواند به کنترل بهتر قند خون پس از صرف غذا کمک کند.

در نهایت، در صورتی که در هنگام صرف غذا انسولین مصرف می‌کنید، محاسبه واحد کربوهیدرات می‌تواند به شما در جهت تصمیم‌گیری درباره مقدار کربوهیدرات مورد نیاز در یک وعده غذایی کمک کرده و این شرایط باعث کنترل بهتر مقدار کربوهیدرات مصرفی در وعده غذایی می‌شود.

چه کسانی می‌توانند از روش محاسبه واحد کربوهیدرات استفاده کنند؟

محاسبه واحد کربوهیدرات می‌تواند برای تمام افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 مفید بوده و این روش فقط برای افرادی که انسولین مصرف می‌کنند، مناسب نیست. این روش همچنین برای افرادی مناسب است که از روش‌های پیشرفته‌تر برای تنظیم انسولین به منظور کنترل دیابت استفاده می‌کنند. در این حالت مقدار کربوهیدرات مصرفی در وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها بر اساس اطلاعات مربوط به سطح قند خون قبل از وعده غذایی مشخص می‌شود. در این شرایط با توجه به اطلاعات مربوط به قند خون، مقدار کربوهیدرات مصرفی توسط فرد افزایش یا کاهش می‌یابد. بطور مشابه، مقدار مصرف انسولین را نیز می‌توان بر اساس مواد غذایی مورد نیاز برای مصرف اصلاح کرد. برای مثال، در صورتی که مقدار زیادتری مواد غذایی نسبت به شرایط عادی مصرف شود، محاسبه واحد کربوهیدرات می‌تواند به فرد کمک کند مقدار انسولین اضافی مورد نیاز برای بدن خود را مشخص نماید.

ابزارهای قابل استفاده برای محاسبه واحد کربوهیدرات

در این رابطه می‌توان به نکات زیر توجه کرد:

1. اولین مرحله در محاسبه واحد کربوهیدرات داشتن یک رژیم غذایی مناسب است. در حقیقت رژیم غذایی می‌تواند به فرد کمک کند مقدار کربوهیدرات، پروتئین و چربی مصرفی خود را در وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها به صورت روزانه مشخص کند. به همین خاطر در صورتی که از یک رژیم غذایی مناسب برای خود استفاده نمی‌کنید. لازم است ابتدا با یک متخصص تغذیه در این رابطه ملاقات نمایید.
2. مرحله دوم این کار مربوط به یادگیری میزان کربوهیدرات‌ موجود در مواد غذایی است. اکثر افراد می‌دانند مواد غذایی حاوی نشاسته همچون نان، پاستا، و حبوبات حاوی کربوهیدرات هستند. اما سایر گروه‌های غذایی مثل میوه، شیر، دسر و شیرینی نیز دارای کربوهیدرات هستند. به همین خاطر برای اطلاع از سطح کربوهیدرات موجود در مواد غذایی می‌توان از سه روش اصلی به شرح زیر استفاده کرد:

• درخواست از متخصص تغذیه برای ارائه یک فهرست از مواد غذایی مناسب
• یادگیری نحوه مطالعه برچسب محتویات مواد غذایی
• خریداری کتابچه راهنما درباره مقدار کربوهیدرات موجود در مواد غذایی مختلف

3. روش‌های اندازه‌گیری. به منظور محاسبه دقیق مقدار کربوهیدرات موجود در مواد غذایی، لازم است فرد به صورت دقیق مقدار غذای مصرف شده خود را تحت کنترل داشته باشد. به این منظور می‌توان از پیمانه برای تعیین دقیق مقدار میوه و نان مصرفی استفاده کرد. در این شرایط امکان اندازه‌گیری مناسب از طریق استفاده از فنجان برای تعیین مقدار غلات، پاستا، برنج مصرفی، و نیز نوشیدنی‌های حاوی کربوهیدرات همچون شیر، آب میوه و نوشیدنی‌های انرژی زا وجود دارد.

چگونه می‌توان مقدار کربوهیدرات مصرفی را محاسبه کرد؟

مقدار کربوهیدرات را می‌توان از طریق تنظیم یک واحد کربوهیدرات مصرفی یا از طریق اندازه‌گیری مقدار گرم کربوهیدرات موجود در مواد غذایی مشخص کرد. یک واحد کربوهیدرات بطور معمول برابر با 15 گرم کربوهیدرات است. افراد مبتلا به دیابت می‌توانند از هر دوی این روش‌ها برای محاسبه کربوهیدرات استفاده کنند. اما صرف نظر از روش انتخاب شده، لازم است درک مناسب از مقدار مواد غذایی مصرفی در هر وعده غذایی وجود داشته باشد.

استفاده از واحد کربوهیدرات یا انتخاب مواد غذایی

گروه مواد غذایی حاوی کربوهیدرات شامل نان/ نشاسته، میوه، شیر و سایر مواد غذایی حاوی کربوهیدرات است. مواد غذایی موجود در این گروه در حدود 15 گرم کربوهیدرات در هر وعده یا پیمانه دارند. از طرف دیگر هر یک از انتخاب‌های زیر نیز دارای 15 گرم کربوهیدرات بوده و در نتیجه تاثیر مشابه بر سطح قند خون فرد دارند:

• نیم فنجان آب پرتقال از گروه میوه‌ها
• سه چهارم فنجان غلات از گروه نان/ نشاسته
• یک فنجان سالاد کلم خانگی از گروه سبزیجات

محاسبه مقدار گرم کربوهیدرات مصرفی در رژیم افراد دیابتی

به جای تعیین مقدار مصرف مواد غذایی مختلف در رژیم غذایی، شما می‌توانید مقدار گرم کربوهیدرات محاسبه کنید. برای اینکه از میزان کربوهیدارتی که در روز مصرف می کنید لازم است لیستی تهیه کنید و به صورت جدول بنویسید. ( جدول کربوهیدارت مواد غذایی برای افراد دیابتی) و اطلاعات مورد نیاز برای انجام این محاسبه بر روی برچسب مواد غذایی موجود است. از سوی دیگر برنامه غذایی ممکن است مصرف مقدار مشخصی کربوهیدرات را در هر وعده غذایی یا میان وعده به شما پیشنهاد دهد. در این شرایط لازم است فرد به خوبی با اندازه مواد غذایی و مقادیر کربوهیدرات موجود در آن آشنا باشد. این اطلاعات را نیز می‌توان در بسیاری از مواقع با توجه به برچسب روی مواد غذایی بدست آورد.

مثال: نیم فنجان سبزیجات پخته به عنوان یک واحد کربوهیدرات در نظر گرفته می‌شود. به هر حال، بعضی سبزیجات سطح کربوهیدرات پایین دارند. برای مثال، مصرف 1 فنجان اسفناج پخته (2 واحد) فقط با مصرف 20 گرم کربوهیدرات برای فرد همراه است.

در صورتی که برنامه غذایی به شما توصیه می‌کند مقدار ثابتی کربوهیدرات در وعده‌های غذایی یا میان وعده‌ها مصرف کنید، انتخاب مواد غذایی حاوی کربوهیدرات می‌تواند از روزی به روز دیگر تا زمانی تغییر کند که جمع مقدار کربوهیدرات مصرفی در رژیم غذایی و میان وعده‌های غذایی در سطح یکسان و ثابت باقی بماند.

برای مثال، در صورتی که نیاز به مصرف حدود 75 گرم کربوهیدرات برای صبحانه دارید، دو گروه مواد غذایی پیشنهادی زیر برای مصرف به عنوان وعده صبحانه می‌توانند مقدار گرم کربوهیدرات مساوی برای شما به همراه داشته باشند:

نمونه ای از جدول کربوهیدارت مواد غذایی برای افراد دیابتی:

صبحانه 1

2 برش نان برشته کامل	24 گرم
2 قاشق غذا خوری مربای انگور	26 گرم
1 فنجان آب پرتقال	25 گرم
قهوه سیاه همراه با قند رژیمی	0 گرم
جمع	75 گرم

صبحانه 2

1 و یک سوم فنجان کورن فلکس	25 گرم
1 فنجان شیر کم چرب	12 گرم
1 موز متوسط	27 گرم
نصف فنجان آب پرتقال	12 گرم
جمع	76 گرم

نکات پایانی

به خاطر داشته باشید آنچه به عنوان یک واحد مواد غذایی در نظر گرفته می‌شود، ممکن است بیش از یک واحد کربوهیدرات داشته باشد. برای مثال، یک واحد کربوهیدرات نشان دهنده یک سوم فنجان پاستا (محتوی 15 گرم کربوهیدرات) است. به همین خاطر در صورتی که 1 فنجان پاستا توسط فرد خورده شود، مقدار کربوهیدرات مصرفی معادل 3 واحد (45 گرم کربوهیدرات) خواهد بود.

برای دریافت اطلاعات جامع و راهنمایی کامل در زمینه نوع کربوهیدرات مصرفی، میزان و چگونگی مصرف کربوهیدرات در رژیم دیابتی به متخصص تغذیه مراجعه نمایید.