محاسبه تناسب وزن و قد ایده آل (شاخص توده بدنی)

برآورد زمان مطالعه: 8 دقیقه

شما می‌توانید از جدول محاسبه وزن سالم (شاخص توده بدنی) برای کنترل تناسب قد و وزنتان استفاده کنید. جدول قد و وزن تنها برای زنان و مردان بزرگسال مناسب است. این جدول برای کودکان و افراد زیر 18 سال مناسب نیست. برای کودکان، جداول رشد مخصوصی وجود دارد.

تعیین وزن مناسب شما تنها با نگاه کردن به جدول قد و وزن امکان‌پذیر نبوده، بلکه برای این کار باید مقدار استخوان‌ها، عضلات و توزیع چربی در بدنتان نیز در نظر گفته شود. مقدار چربی یک شاخص بسیار مهم است. شاخص توده بدنی (BMI) ابزار خوبی برای تشخیص میزان چربی بدن شما است. این شاخص، اگرچه بی‌عیب و نقص نیست، اما به شکل نسبتاً دقیقی نشان می‌دهد که چه مقدار از بدنتان از چربی تشکیل شده است.
در کلینیک تغذیه و رژیم درمانی دکتر ابوالحسنی با بررسی دقیق وضعیت بدنی هر فرد شاخص توده بدنی او را تعیین کرده و با در نظر گرفتن تمام پارامترهای لازم رژیم غذایی مناسب با فرد ارائه میگردد.
شما میتوانید برای طرح سوالات خود و یا رزرو نوبت با شماره‌های 02122779006 و 02122581002 تماس حاصل فرمایید.

با توجه به قد و سنم چقدر باید وزن داشته باشم؟

---

عواملی که باید برای تعیین وزن مناسب (وزن ایده‌آل بدن) مد نظر قرار بگیرد عبارتند از سن، نسبت عضله به چربی، قد، جنسیت و چگالی استخوان.
لازم به یادآوری است که وزن ایده‌آل بدن یک شخص می‌تواند کاملاً با وزن ایده‌آل دیگران متفاوت باشد. اگر خودتان را با خانواده یا دوستانتان مقایسه کنید به احتمال زیاد نتیجه می‌تواند بسیار بالاتر یا پایین‌تر از وزن ایده‌آل واقعیتان باشد. همچنین، حتی ممکن است از مقایسه خود با افرادی غیر از دوستان یا خانواده نیز نتیجه دقیقی به دست نیاورید.
متخصص تغذیه برای تشخیص تناسب اندام ایده آل از روش های مختلفی ممکن است استفاده کند تا با اطمینان و بررسی دقیق رژیم غذایی مناسب برای کاهش وزن و یا افزایش وزن را ارائه دهد.

روش اول: شاخص توده بدنی (BMI)

شاخص توده بدنی معیاری برای اندازه‌گیری وزن به نسبت قد است. مسئولان سلامت سراسر دنیا عمدتاً بر این باورند که:

•  افرادی با BMI پایین‌تر از 5/18 دچار کمبود وزن هستند.
•  BMI بین 5/18 تا 25 ایده‌آل است.
•  شخصی با BMI بین 25 تا 30 دارای اضافه وزن است.
•  شخصی با BMI بالای 30 چاق است.

در برخی کشورها مسئولان سلامت معتقدند پایین‌ترین حد مناسب BMI معادل 20 بوده و هر چیزی پایین‌تر از آن کمبود وزن محسوب می‌شود.

جدول تناسب وزن و قد

این جدول که بر مبنای جداول شاخص توده بدنی مؤسسه ملی سلامت تهیه شده است تعیین می‌کند که با توجه به قد شما چه وزنی برایتان مناسب است.

_{جدول تناسب وزن و قد}

معایب BMI

BMI یک شاخص اندازه‌گیری بسیار ساده است که در آن اندازه دور کمر، قفسه سینه و باسن شخص در نظر گرفته نمی‌شود.
BMI چگالی استخوان‌ها (توده استخوان) را در نظر نمی‌گیرد. برای همین، شخصی با پوکی شدید استخوان (چگالی استخوان بسیار پایین) در مقایسه با یک شخص سالم همقد خود BMI پایین‌تری دارد، اگرچه ممکن است شخص مبتلا به پوکی استخوان در کنار استخوان‌های ضعیف، دور کمر بزرگتر و چربی بیشتری داشته باشد.
بسیاری از متخصصان معتقدند BMI کلاً برای ارزیابی سلامت مناسب نیست. این شاخص در بهترین حالت یک معیار ابتدایی و تقریبی است که می‌تواند تنوعات جمعیتی را نشان دهد، و نباید برای تعیین وضعیت سلامت افراد مورد استفاده قرار گیرد.

روش دوم: نسبت دور کمر به باسن(WHR)

شاخص دور کمر و باسن، نسبت محیط دور کمر به دور باسن است. در این روش کوچکترین محیط دور کمر، که معمولاً درست بالای ناف است، اندازه‌گیری می‌شود و نتیجه بر بزرگترین محیط باسن تقسیم می‌شود.
اگر دور کمر یک زن 71 سانتیمتر و دور باسن او 91 سانتیمتر باشد، WHR او عبارت خواهد بود از 71 تقسیم بر 91 که مساوی است با 78/0. در ادامه ارتباط WHR با احتمال بروز بیماری‌های قلبی، عروقی توضیح داده شده است.

WHR مردان

•  کمتر از 9/0: ریسک بیماری‌های قلبی، عروقی پایین است .
•  9/0 تا 99/0: ریسک بیماری‌های قلبی، عروقی در حد متوسط است.
•  1 یا بالاتر: ریسک بیماری‌های قلبی، عروقی بالا است.

WHR زنان

•  کمتر از 8/0: ریسک بیماری‌های قلبی، عروقی پایین است .
•  8/0 تا 89/0: ریسک بیماری‌های قلبی، عروقی در حد متوسط است.
•  9/0 یا بالاتر: ریسک بیماری‌های قلبی، عروقی بالا است.

معایب WHR

این روش درصد چربی کل بدن یا نسبت عضله به چربی را اندازه‌گیری نمی‌کند. البته، در مقایسه با BMI وسیله بهتری برای محاسبه وزن ایده‌آل و پیش‌بینی خطرات تهدید کننده سلامت است.

روش سوم: نسبت دور کمر به قد

نسبت دور کمر به قد احتمال بروز دیابت و بیماری‌های قلبی در آینده را بهتر از BMI پیش‌بینی می‌کند.
«نگه‌داشتن اندازه محیط دور کمر در محدوده‌ای کمتر از نصف قد به افزایش امید به زندگی مردم سراسر دنیا کمک می‌کند»

بنابراین:

•  مردی با 183 سانتیمتر قد باید محیط کمرش را زیر 91 سانتیمتر نگه‌دارد.
•  زنی با 163 سانتیمتر قد باید محیط دور کمرش را زیر 81 سانتیمتر نگه‌دارد.

نسبت دور کمر به قد حمله‌های قلبی، سکته‌های مغزی، دیابت و فشار خون بالا را بهتر از BMI پیش‌بینی می‌کند.

روش چهارم: درصد چربی بدن

درصد چربی بدن از طریق تقسیم وزن چربی بدن بر وزن کل بدن به دست می‌آید. نتیجه این محاسبه چربی ضروری و چربی ذخیره را نشان می‌دهد.

• چربی ضروری: به مقدار چربی مورد نیاز برای زنده ماندن بدن گفته می‌شود. زنان در مقایسه با مردان به درصد بیشتری از این چربی نیاز دارند. چربی در مردان 2% تا 5% و در زنان 10% تا 13% است.
• چربی ذخیره: به چربی‌های انباشته شده در بافت چربی گفته می‌شود، که برخی از آن‌ها از اندام‌های داخل سینه و شکم محافظت می‌کنند.
• درصد چربی کل بدن: عبارت است از مجموع چربی‌های ضروری و ذخیره شده.

شورای ورزش آمریکا درصدهای زیر را توصیه می‌کند:

چربی ضروری

•  زنان 10 تا 12%
•  مردان 2 تا 4%

چربی کل

درصدهای چربی کل بر اساس نوع بدن دسته‌بندی می‌شوند:

ورزشکاران

•  مردان 6 تا 13%
•  زنان 14 تا 20%

غیرورزشکاران با اندام متناسب

•  مردان 14 تا 17%
•  زنان 12 تا 24%

قابل قبول

•  مردان 18 تا 25%
•  زنان 25 تا 31%

دارای اضافه وزن

•  مردان 26 تا 37%
•  زنان 32 تا 41%

چاق

•  مردان 38% یا بیشتر
•  زنان 42% یا بیشتر

روش‌های مختلفی برای محاسب درصد چربی بدن وجود دارد، که اگرچه با هیچ کدام از آن‌ها عدد 100% دقیقی به دست نمی‌آید، اما برآوردهای انجام شده با این روش‌ها نسبتاً به عدد صحیح نزدیک هستند. اثرگذاری مادون قرمز نزدیک ، جذب اشعه ایکس با انرژی دوگانه و مقاومت بیوالکتریکی نمونه‌هایی از این روش‌ها هستند.

سوالات متداول